هموارسازی راه احیاء صنعت

اقتصاد ایران در دهه نود یکی از ضعیف‌ترین عملکردها را برجای گذاشت و ضربات مهلکی بر صنایع و تولید کشور وارد شد. بر این اساس نوسازی و احیای واحدهای صنعتی به منظور «حفظ اشتغال موجود» و «حفظ بقای بنگاه های اقتصادی» به یکی از اولویت های دولت آیت الله رئیسی تبدیل شد و ایدرو به عنوان یکی از بال‌های مهم کشور در بخش صنعت  و راهبر پروژه‌های بزرگ، بخشی از این مسئولیت مهم را عهده دار شد که امضای تفاهم نامه همکاری برای احیاء و نوسازی ۲۰ واحد پیشران بزرگ صنعتی  یکی از مهمترین نمونه های این اقدامات بوده است. کارشناسان و صاحبنظران تمرکز سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بر هموارسازی راه احیاء صنعت  را رویکردی مهم در حوزه صنعت و اقتصاد کشور عنوان می کنند.  رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ایدرو پتانسیل پیگیری کارهای زمین مانده حوزه صنعت کشور را دارد گفت: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می تواند با استفاده از نقدینگی و سرمایه موجود در کشور به مثابه محور هم افزایی حوزه صنعت در کشور عمل کند .

شاخص های کلان در دهه 90 در وضعیت نامساعدی قرار گرفتند.  درآمد سرانه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رفاه در این دهه از رقم از ۴/ ۷میلیون تومان به ۷/ ۴میلیون تومان در پایان دهه رسید.  همچنین میزان تشکیل سرمایه به قیمت ثابت که در سال۹۰ به میزان ۱۷۱هزار میلیارد تومان بود در پایان سال۹۹ به ۱۰۰هزار میلیارد تومان رسید و حتی در دو سال۹۸ و ۹۹، میزان استهلاک سرمایه از تشکیل سرمایه بیشتر شد. نرخ تورم نیز در این دهه حال و روز خوشی نداشت و به بالای 40 درصد رسید. همچنین در حالی که متوسط رشد اقتصادی در دهه 80  حدود 5 درصد بود نرخ رشد اقتصادی در این دهه صفر بود. در این شرایط یکی از اقدامات مهم وزارت صمت در دولت سیزدهم نوسازی صنایع و اصلاح نظام حکمرانی صنعتی کشور با استفاده از ظرفیت های ایدرو بوده است. در این راستا سند راهبردی ایدرو ۱۴۰۶ رونمایی شد.

جزییات سند راهبردی ایدرو

توانمندسازی و نوسازی صنایع، توسعه بن سازه ( پلت فرم ) های نوآورانه، توسعه هدفمند سرمایه گذاری و توسعه مدیریت و ارتقای شایستگی ها چهار راهبرد کلان ایدرو  براساس سند جدید است. سیاستگذار  در این سند راهبردی در تلاش است تا اهداف دولت در تحقق رشد اقتصادی 8 درصدی را با استفاده از ظرفیت های ایدرو محقق کند. واقعیت آن است که ایدرو به عنوان سازمانی توسعه دهنده می تواند نقش مهمی در راستای اصلاح حکرمانی صنعتی و پیونددادن بنگاههای کوچک و متوسط با بنگاه های بزرگ و همچنین جذب سرمایه گذاری های خارجی داشته باشد؛ موضوعی که در چند سال گذشته با چالش های زیادی رو به رو بوده است.

فعالیت ایدرو

سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با ایجاد زمینه مناسب برای توسعه صنعتی کشور با رویکردهای توسعه فناوری و دانش فنی، توسعه مدیریت در صنعت، توسعه سرمایه‌‌گذاری‌های صنعتی و نوسازی و بهسازی صنایع، ضمن اجرای طرح‌های بزرگ، سرمایه‌گذاری مستقیم با هدف توسعه زمینه‌های اولویت‌دار صنایع هدف را با نگاه کلان انجام می‌دهد.

این سازمان در تلاش است با توجه به جنبه‌های نرم توسعه با فعالیت‌هایی همچون مدیریت، هدایت و حمایت از تکمیل زنجیره ارزش صنایع هدف، نوسازی و رقابت‌‌پذیر کردن صنایع موجود اولویت‌‌دار و تمرکز بر زنجیره ارزش صنایعی با مزیت مطلق و نسبی بالا و صادراتی در جهت توسعه صنعتی کشور، گامی‌ موثر بر‌دارد.

علی نبوی، رئیس هیات عامل ایدرو درباره چشم انداز برنامه های سازمان تحت مدیریتش گفت:  در راستای توانمند سازی و نوسازی صنایع، ایجاد شبکه ارزیابی، رتبه بندی و نظارت بر ارائه دهندگان خدمات، شناسایی حلقه های دانشی و ایجاد پلت فرم های بهم رسان ذی نفعان این حوزه، تسهیل گری در ارائه خدمات مشاوره ای  و تسهیل گری در تأمین مالی اجرای طرح های  بهسازی،  بازسازی و نوسازی از جهت گیری های راهبرد کلان ایدرو است.

ظرفیت ایدرو برای رفع مشکلات تامین مالی صنایع

کارشناسان و صاحبنظران با توجه به اینکه تامین منابع مالی یکی از مهمترین مشکلات فعلی صنایع کشور است، سند راهبردی ایدرو را در این زمینه گشایش گر می دانند.  مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این باره در مراسم رونمایی از سند راهبری ایدرو ۱۴۰۶ گفت: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می تواند با استفاده از نقدینگی و سرمایه موجود در کشور به مثابه محور هم افزایی حوزه صنعت در کشور عمل کند.  او با  بیان اینکه در دهه گذشته برای نخستین بار استهلاک سرمایه از  روند تشیکل سرمایه در کشور بیشتر بود، تصریح کرد: در این  دوره  بیشتر در حوزه  های منبع محور توسعه اتفاق افتاده  و در حوزه صنایع ساخت محور  که حوزه فعالیت ایدرو را هم در بر می گیرد،  نیازمند تلاش مضاعف است. رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی  با بیان مزایای  فعالیت ایدرو در مناطق کمتر توسعه یافته و صنایع نوین  گفت:  این سازمان  برای  تکمیل پروژه های  نیمه تمام صنعت با روش های نوین تامین سرمایه  می تواند همچنان نقش آفرین باشد.

همچنین حجت الله فیروزی، نماینده مجلس نیز با اشاره به اهمیت نقش فعالیت ایدرو در توسعه صنعتی کشور گفت: با توجه به شرایط فعلی بیکاری و وضعیت صنعت کشور  سرمایه‌گذاری ایدرو و برنامه های این سازمان موجب کاهش مشکلات مردم به ویژه در مناطق محروم می شود.

نقش ایدرو در اصلاح ساختار حکمرانی صنعت

محمد جواد حاجی حسینی، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت صمت نیز با بیان اینکه خلاصه و عصاره برنامه‌های تحولی وزارت صمت در دولت سیزدهم عبارت است از اصلاح ساختار حکمرانی بخش‌های صنعتی، معدنی و تجاری، گفت: بر مبنای نظریه حکمرانی خوب و مطلوب که نقش اولویت گذاری، تنظیم گری، تسهیل گری و نظارت را با کاهش تصدی گری دولت و توانمند سازی بخش خصوصی پیشنهاد می‌دهد، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌تواند بیشترین اثرگذاری سازنده و فعال را در مسیر اصلاح حکمرانی صنعتی کشور داشته باشد. او ادامه داد: بسیاری از گزاره های مورد تأکید بیانیه گام دوم در حوزه اصلاح حکمرانی اقتصادی با تقویت و برجسته کردن نقش کلیدی ایدرو و شناخت و بهره گیری از ظرفیت های کم نظیر آن می تواند اتفاق بیفتد و مسیر حصول اهداف و اصلاح ساختار حکمرانی صنعتی را هموارتر کند.

حمایت ایدرو از استقرار پلتفرم های نوآورانه در صنایع

ایدرو در راستای تلاش برای تحقق شعار سال (تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین) سرمایه گذاری در طرح های فناورانه رادر دستور کار خود قرار داده است.  نقش آفرینی در حوزه سرمایه گذاری تولید دانش بنیان  زمانی اهمیت بیشتری می یابد که با بررسی سهم اقتصاد دانش بنیان از کل اقتصاد  کشور به اعداد تک رقمی برخورد می کنیم. در همین راستا ایدرو ایجاد صندوق پژوهش و فناوری خطر پذیر را در برنامه های خود قرار داده است که می تواند به عنوان مشوق حمایتگرانه، انگیزه های لازم را در فعالان تولید  دانش بنیان از طریق حمایت های مالی، تضمین خرید، صدور ضمانت نامه و… افزایش دهد.

ایدرو به ویژه در بخش کمک به توسعه تجاری سازی تولید دانش بنیان در مواردی که شرکت های نوآور تا مرحله نمونه نیمه صنعتی یا حتی صنعتی محصول رسیده باشند و در سطوح بلوغ فناوری هفتم و بعدتر (TRL۷) که نیازمند هزینه کرد قابل ملاحظه ای است نقش خود را جانمایی کرده است.

حمید بازارگان، معاون صنایع پیشرفته  سازمان گسترش در این باره گفت: اساس کار  ایدرو  تجاری سازی  ایده ها و دستاوردهای علمی شرکت های دانش بنیان است و در این خصوص  بر ۲ محور  فراهم کردن زیر ساخت تجاری سازی و  بهم رسانی شرکت های دانش بنیان و نیازهای فناورانه واحد های تولیدی متمرکز  شده ایم . او یکی از موارد مهم در اکوسیستم دانش‌بنیان را مقوله صادرات  دانست و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان عموما متشکل از تیم‌های فنی بوده و معمولا در حوزه بازرگانی و صادرات خلا دارند و ایدرو با توجه به اعتبار بالای بین‌المللی، می‌تواند با نقش‌آفرینی و اطمینان بخشی به طرف خارجی  به  توسعه صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند. بازارگان همچنین استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در پروژه های کلان را اقدام دیگری دانست که با توجه به تجربه سازمان گسترش در اجرای طرح‌های کلان به صورت کنسرسیومی، ایدرو می‌تواند چنین نقشی را ایفا کند.

اقدامات ایدرو در حوزه نفت

اجرای طرح‌های بزرگ صنعتی و ملی همچون پالایشگاه‌های نفت، گاز و پتروشیمی ‌و احداث نیروگاه‌ها از مهم‌ترین فعالیت‌های ایدرو در دهه سوم فعالیت خود (سال‌های ۶۸ تا ۷۸) بود و این برنامه ها علی رغم شرایط تحریم و مشکلات اقتصادی کشور در این شرایط با قدرت از سوی ایدرو اجرایی شد.  در این راستا تفاهم نامه همکاری مشترک ایدرو و انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران امضا شد. همچنین  در سال جاری با ادامه عملیات، راه اندازی ۳ ردیف گازی باقیمانده پروژه عظیم فاز ۱۴ پارس جنوبی  به اتمام می رسد. با  راه اندازی  این ردیف های  گازی  فاز ۱۴ پارس جنوبی ، میزان تولید گاز به ۲ میلیارد فوت مکعب درروز خواهد رسید. نخستین ردیف گازی  فاز ۱۴ پارس جنوبی اسفند سال گذشته با ظرفیت روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب به بهره برداری رسیده است. ایدرو در پی اعتماد وزارت نفت، به عنوان لیدر کنسرسیوم تماما ایرانی این پروژه عظیم با هدف ارتقاء توان ساخت داخل و بنا به بلوغ سازندگان داخلی نسبت به اخذ مشارکت سازندگان توانمند داخلی از جمله شرکت های دانش بنیان  اقدام کرده است. تا کنون میانگین مجموع استفاده از توان تولیدی و خدماتی داخل کشور در بخش های مختلف طرح فاز ۱۴ پارس جنوبی  به بیش از ۶۸ درصد رسیده است.  همچنین ایزوایکو برای ساخت سکوهای فشارافزای گاز پارس جنوبی  نیز آمادگی خود را اعلام کرده است.

مدیریت طرح تامین طرح حوزه ناوگان ریلی

طرح تامین ۲۰۰۰ دستگاه واگن مترو نیز به عنوان یکی از برنامه های ایدرو در حوزه حمل و نقل در دستور کار قرار دارد. با توجه به نهایی شدن مستندات تامین اعتبار پروژه ۶۳۰ دستگاه واگن مترو تهران در قالب کنسرسیوم واگن سازی تهران و CRC چین، قرارداد مدیریت طرح تامین واگن های قطار شهری بین سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور به عنوان کارفرما و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به عنوان مدیر طرح امضاء می شود. این قرارداد بر اساس مصوبه شورای اقتصاد با هدف تجمیع تقاضای مورد نیاز قطار شهری ده کلانشهر کشور با رویکرد ارتقاء سهم ساخت داخل واگن های مترو به امضاء می رسد تا ایدرو با استفاده از تجارب خویش در حوزه مدیریت طرح های نفت و گاز، مدیریت طرح تامین طرح حوزه ناوگان ریلی نیز اجرایی کند.