برجام بی سرانجام

دولت ایالات متحده آمریکا که همواره برای تضعیف نقش ایران در این گفت و گوها پادرمیانی کرده، این بار نیز با تاکید بر این نکته که متن نهایی ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا متن نهایی است و آمریکا با آن مخالفتی ندارد ، توپ عدم رسیدن به توافق را به زمین ایران انداخته است.

جمهوری اسلامی ایران که همواره در مذاکرات بر حفظ منافع ملی و دستیابی به مزایای اقتصادی برجام تاکید کرده، این بار هم بدون عجله و براساس آنچه معیاری حقوقی و قانونی است برای آینده برجام تصمیم خواهد گرفت.

برخی گمانه زنی ها از عدم موافقت ایران با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا خبر می دهند و اینکه در این متن آنچنان که ایران انتظار دارد منافع اقتصادی وسیاسی ایران دیده نشده، اما ازسوی دیگر برخی منابع نیز این احتمال را دور از ذهن نمی دانند که اگر ایران با بازدیدهای پادمانی آژانس موافقت کند، دیگر نکته مبهمی در مذاکرات نخواهد بود و برجام به سرانجام می رسد.

در این میان سنگ اندازی آمریکایی ها حد و مرزی ندارد و ادای تازه آنها مبنی بر طرح ترور جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت ترامپ از سوی ایران سبب شده تا نگاه ها برای رسیدن به توافق تیره و تار شود.

این ترفند آمریکایی ها که تازگی هم ندارد تنها برای تحت فشار قرار دادن ایران برای توافق بی چون و چرای برجام طراحی شده تا جمهوری اسلامی ایران براثر فشارهای بین المللی از خواسته های به حق خود گذشته و متن پیشنهادی اروپا را بپذیرد.

تیم مذاکره کننده کشورمان به دنبال احیای برجامی است که بتواند منافع ایران را تضمین نماید و برجام مورد توافق در سال 2015 چیزی نبود که این اتفاق در آن دیده شده باشد. حالا این موضوع وظیفه تیم مذاکره کننده را دوچندان کرده زیرا قبول متن پیشنهادی فعلی اروپا ایران را ملزم به رعایت تمام بندبند آن خواهند کرد و اگر توافق خوبی صورت نگیرد، طرف های غربی با استفاده از ابزارهای سیاسی نظیر آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت تلاش خواهند کرد تا کشورمان را تحت فشار قرار دهند.

و نکته مهم دیگر در توافق احتمالی وجود اختلافات دامنه دار در زمینه اختلافات پادمانی با آژانس انرژی هسته ای در زمینه تاسیسات هسته ای ایران است که دست غربی ها را برای چانه زنی و در ادامه نقض توافق باز می گذارد. اگر بازهم دولت های غربی و آمریکا در این خصوص شیطنت کرده و همکاری ایران را با بهانه های واهی زیرسوال ببرند آنگاه یک توافق بد موجب خواهد شد تا دست کشورمان برای احقاق حق خود کوتاه مانده و همانند توافق سال 2015، آمریکا به راحتی زیر میز مذاکرات بزند.

شیدا آریایی پور؛ پژوهشگر